Op 26 oktober publiceerde de FSMA haar verwachtingen ten aanzien van zakelijke relaties en verrichtingen die enig verband houden met hoog-risico landen, belastingparadijzen en landen of personen onderworpen aan financiële sancties1.
Tot op heden heeft de Belgische wetgever geen lijst van hoog-risicolanden gepubliceerd. De financiële instellingen dienen aldus een eigen lijst op te stellen, op basis van (i) de internationale lijsten van de Europese Commissie en de FATF (de zgn. “zwarte” en “grijze” lijst), en (ii) de andere courant gebruikte publicaties zoals de Basel AML Index en de Corruption Perception Index.
De nieuwsbrief bevat een aantal maatregelen van verhoogde waakzaamheid in geval van enig verband met een hoog-risicoland. Voorbeelden zijn het aangaan van een nieuwe relatie met een cliënt afkomstig uit een hoog-risico land of het verrichten van een transactie met een tegenpartij uit een dergelijk land.
Naast het inwinnen van extra informatie dienen financiële instellingen er bijvoorbeeld voor te zorgen dat de eerste betaling van een nieuwe cliënt uit een hoog-risicoland wordt verricht via een rekening op naam van de cliënt bij een kredietinstelling die compliant is met de AML-wetgeving.
De FSMA verwijst naar de lijst met belastingparadijzen gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Deze lijst wordt regelmatig aangepast naargelang de initiatieven die deze landen vertonen op vlak van transparantie en coöperatie. Zo werden tijdens de laatste wijziging bv. Andorra en de Maldiven geschrapt en de Marshalleilanden en Oezbekistan toegevoegd. Daarnaast worden bijkomende lijsten gepubliceerd door de OESO (de zgn. Tax Transparency and Exchange of Information lijsten).
De FSMA benadrukt ook hier dat elk verband dat wordt ontdekt tussen een verrichting of een zakelijke relatie en een belastingparadijs als atypisch moet worden beschouwd en aan maatregelen van verhoogde waakzaamheid onderworpen is. Voor elk verband dient worden na te gaan of de verrichting mogelijk verband houdt met het witwassen van geld afkomstig uit al dan niet georganiseerde (ernstige) fiscale fraude. Wij benadrukken dat fiscale fraude niet meer georganiseerd dient te gebeuren om als ernstig beschouwd te worden. De grootte van het bedrag kan voor de toezichthouder bijvoorbeeld al voldoende zijn om de gedane fraude als ernstig te categoriseren en kan zodanig gelden als een verzwarende omstandigheid.
In het kader van financiële sancties en embargo’s geldt een strikt verbod op eender welke inbreuk in dit verband (resultaatsverbintenis). De FSMA benadrukt uitdrukkelijk dat het beginsel van de risico-gebaseerde aanpak hier geen toepassing kan vinden. Elke inbreuk inzake financiële sancties en bevriezing van tegoeden kan strafrechtelijk bestraft worden. Als financiële instelling draagt men steeds de verantwoordelijkheid in dit verband.
Elke instelling dient in staat te zijn om, indien nodig, de betreffende tegoeden onmiddellijk te bevriezen en een onmiddellijke melding te doen aan de FOD Financiën. Bijgevolg bevestigt de FSMA de noodzaak aan een solide toezichtsysteem op de naleving van deze financiële sancties. Een dergelijk systeem heeft betrekking op alle rekeningen en verrichtingen van cliënten, en zorgt voor een snelle geautomatiseerde opsporing van eventuele inbreuken op de bindende bepalingen betreffende financiële sancties. De in dit toezichtsysteem opgenomen lijsten moeten frequent worden geactualiseerd.
Bovendien dient het personeel goed op de hoogte te zijn van de instructies ter bevriezing van de tegoeden en het blokkeren van transacties.
Anthony Verhelpen, Managing Principal
T: +32 472 80 08 90
E: Anthony.Verhelpen@capco.com
1 https://www.fsma.be/sites/default/files/public/content/NL/newsletter/2020-10-26_newsletter_amllijsten_nl.pdf